Bullying … O σκληρός αυτός εφιάλτης

του Βασίλειου Α. Βασιλικόπουλου, Φοιτητή Νομικής Σχολής ΔΠΘ

Είναι γεγονός ότι η σύγχρονη κοινωνία μαστίζεται ακόμη και σήμερα από το φαινόμενο του “bullying“, το οποίο έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις με απότοκο, να ενημερωνόμαστε καθημερινά για γεγονότα βίας που λαμβάνουν χώρα σε σχολικούς και εργασιακούς χώρους. Ο όρος bullying δηλώνει την συστηματική , εσκεμμένη και επαναλαμβανόμενη βία από ένα ή περισσότερα άτομα, εις βάρος άλλων -συνήθως ευάλωτων- ατόμων, ενώ παράλληλα αποτυπώνεται σε ποικίλες μορφές, όπως η σωματική, η λεκτική , η ψυχολογική ή η διαδικτυακή βία. Πώς μπορεί όμως κανείς να αντιμετωπίσει νομικά ένα τέτοιο φαινόμενο βίας;

Το bullying δεν υφίσταται αυτοτελώς ως ποινικό αδίκημα και δεν πληροί ολικά και επαρκώς την αντικειμενική υπόσταση κανενός θεσμοθετημένου εγκλήματος στο Ελληνικό Ποινικό Δικαιικό Σύστημα. Εντούτοις, ορισμένες διακλαδώσεις του εν λόγω φαινομένου εμπίπτουν νομικά σε διάφορα αδικήματα, όπως η πρόκληση σωματικής βλάβης (άρθρο 308 επ. ΠΚ). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο συστηματικής βίας καλύπτεται πρωτίστως από το άρθρο 312 του ΠΚ, το οποίο αναφέρεται στη “σωματική βλάβη κατά αδύναμων ατόμων“ και εντάσσεται στο ευρύτερο κεφάλαιο των εγκλημάτων κατά της σωματικής ακεραιότητας του Ποινικού Κώδικα. Μιας και το bullying συνήθως πραγματοποιείται μεταξύ ατόμων προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας, αφορά άμεσα τους ασκώντες την γονική μέριμνα του θύτη, καθώς είναι δυνατό να κατηγορηθούν νομικά για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου(άρθρο 360 ΠΚ). Κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 360 “όποιος, ενώ έχει την υποχρέωση εποπτείας ανηλίκου νεότερου από δεκαπέντε έτη παραλείπει να το παρεμποδίσει από την τέλεση αξιόποινης πράξης τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος, εάν δεν συντρέχει περίπτωση να τιμωρηθεί αυστηρότερα με άλλη διάταξη.” Μάλιστα στα πλαίσια του σχολικού περιβάλλοντος, με σημαντική ευθύνη είναι επιφορτισμένοι και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι σε περίπτωση που δεν ασκήσουν τα καθήκοντα τους περί εποπτείας των μαθητών, παρεμποδίζοντας πράξεις βίας και εκφοβισμού, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πειθαρχικές επιπτώσεις. Τέλος χρήσιμο είναι να αναφερθεί, ότι σύμφωνα με τον Ελληνικό ΠΚ, οι ανήλικοι κάτω των 12 ετών θεωρείται ότι δεν πράττουν, επομένως κρίνονται ανίκανοι για καταλογισμό αξιόποινης πράξης, και τις συνέπειες των πράξεων τους, σε περίπτωση πρόκλησης βίας, φέρουν οι ενήλικες που ασκούν την γονική μέριμνα .

Τα τελευταία χρόνια, με βάση επιστημονικές και κοινωνιολογικές έρευνες 2 στα 5 ανήλικα άτομα υφίστανται σοβαρή βία σε διάφορες μορφές. Δεν είναι λίγες οι νομικές υποθέσεις που απασχόλησαν την ελληνική κοινωνία και αφορούσαν αξιόποινες πράξεις βίας εις βάρος ευάλωτων ατόμων, λόγω της διαφορετικής εθνικότητας, σεξουαλικότητας ή εξωτερικής τους εμφάνισης. Πρόκειται για άτομα που βίωσαν πόνο, βία και συστηματική περιθωριοποίηση, επειδή κάποιοι “δυνατοί και ισχυροί“ αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν την υποτιθέμενη δύναμη που κατείχαν, εναντίον τους. Άτομα που θα ήθελαν να ονειρεύονται και να ελπίζουν σε έναν κόσμο χωρίς μίσος, χωρίς κυκλώπεια τείχη, χωρίς βία, αλλά σήμερα αντιμετωπίζουν ακόμη τα ψυχικά τραύματα ενός βίαιου και ρατσιστικού παρελθόντος. Κι όμως παρά το γεγονός ότι θεωρητικά τα θύματα ήταν ευάλωτα και αδύναμα, αποδεικνύουν ότι ήταν, είναι και θα είναι πιο δυνατά από ποτέ, να αντέχουν και να προοδεύουν ενάντια σε κάθε “νταή“ που τους στέρησε στιγμές ευτυχίας στο παρελθόν. Θα μας υπενθυμίζουν, ότι μένοντας αμέτοχοι και σιωπηροί σε πράξεις τέτοιας βίας, είμαστε συνένοχοι και θα εξακολουθούν να αγωνίζονται για ένα όμορφο παρόν και ένα ακόμη πιο ωραίο μέλλον .