Η… ΕΣΧΑΤΗ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ

του Βασίλειου Α. Βασιλικόπουλου, Φοιτητή Νομικής Σχολής ΔΠΘ

Θεωρείται η εσχάτη των ποινών και όχι άδικα, μιας και συνεπάγεται την αφαίρεση της ζωής του καταδικασθέντος δράστη. Ως επιβαλλόμενη ποινή συναντάται από την αρχαιότητα, με τη μορφή του λιθοβολισμού ή του δηλητηριασμού με κώνιο. Σήμερα εμφανίζεται σε ορισμένες περιοχές της διεθνούς κοινωνίας, παρά την επικράτηση της άποψης, ότι η ποινή πρέπει να έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα και όχι εκδικητικό, λόγω του συνταγματικού σεβασμού στην αξία της ανθρώπινης ζωής και του ευρύτερου εξανθρωπισμού του Ποινικού Δικαίου.

Σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία , 140 κράτη ανά τον κόσμο έχουν καταργήσει την επιβολή της θανατικής ποινής, ενώ μόνο 58 είναι εκείνα που την διατηρούν στα ποινικά δικαιικά συστήματά τους ακόμη και σήμερα. Στην γηραιά ήπειρο, η Λευκορωσία αποτελεί το μοναδικό κράτος που επιβάλλει έως σήμερα την θανατική ποινή υπό συγκεκριμένους όρους. Ποιο είναι όμως το νομοθετικό πλαίσιο για την ποινή αυτή σε ενδοκρατικό επίπεδο;

Η θανατική ποινή αρχικά καταργήθηκε στην Ελλάδα το 1993 με τον νόμο 2172/1993 , ωστόσο δεν υπήρξε αντίστοιχη συνταγματική κατοχύρωση. Εντούτοις, η συνταγματική αναθεώρηση του 2001 και δη στο άρθρο 7 προέβλεπε την επιβολή θανατικής ποινής μόνο για κακουργήματα σε καιρό πολέμου με τον όρο να βρίσκονται σε άμεση συσχέτιση με αυτόν. Εν τέλει, η Ελλάδα με τον νόμο 3289/2004 , επικύρωσε το 13ο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ για την ολική απαγόρευση επιβολής της θανατικής ποινής σε οποιαδήποτε περίπτωση. Ποια είναι όμως η τελευταία ποινική υπόθεση κατά την οποία εφαρμόστηκε η εσχάτη των ποινών;

Στις 5 Ιανουαρίου του 1972 , ο 27χρονος Βασίλης Λυμπέρης διέπραξε ένα έγκλημα που συγκλόνισε την κοινή γνώμη . Έβαλε φωτιά στο σπίτι που διέμενε η οικογένειά του, με αποτέλεσμα να βρουν τραγικό θάνατο η σύζυγός του, η μητέρα της συζύγου του, καθώς και τα 2 παιδιά τους, η Παναγιώτα και ο Γιώργος , 3 και 1 έτους αντίστοιχα. Αιτία του αποτρόπαιου εγκλήματος στάθηκε μία έντονη αντιπαράθεση, ανάμεσα στον ίδιο και την πεθερά του, με οικονομικού και περιουσιακού περιεχόμενο. Συνεργοί του στο έγκλημα ήταν 3 φίλοι του, στους οποίους δεν επιβλήθηκε θανατική ποινή, αλλά στερητικές -της ελευθερίας- ποινές. Η δικαστική απόφαση που προέβλεπε την θανατική καταδίκη του δράστη εκδόθηκε τον Μάιο του 1972, ενώ η εκτέλεσή του πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του ίδιου έτους στο Ηράκλειο Κρήτης από το 12μελές εκτελεστικό απόσπασμα.

Εν κατακλείδι, η θανατική καταδίκη καταργεί κάθε σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή, ενώ παράλληλα καθίσταται σαφές ότι υπονομεύει την εξανθρωπισμένη διάσταση του ιδεώδους της δικαιοσύνης, προσδίδοντας στην ποινή όχι έναν παιδαγωγικό και διδακτικό χαρακτήρα, αλλά μία εκδικητική χροιά, που όχι μόνο δεν επιλύει το μείζονος σημασίας ζήτημα της εγκληματικότητας, αλλά παραδόξως το διογκώνει.